Stikstofproblematiek ook op politieke agenda

Science: stikstofdreiging kan stevig worden aangepakt

persbericht ECN, Petten - Het wetenschappelijk tijdschrift Science besteedt in de editie van 16 mei uitgebreid aandacht aan de stikstofproblematiek. ECN-onderzoeker Jan Willem Erisman en anderen brengen in een artikel de groeiende stikstofproblematiek in kaart en beschrijven mogelijkheden om deze te beperken, zodat de effecten niet excessief toenemen. Deze maand start ook een nieuwe Task Force van de Verenigde Naties met een geïntegreerde aanpak van het stikstofprobleem. Een initiatief waar ECN al ruim tien jaar aan werkt.

In het Science-artikel Transformation of the nitrogen cycle: recent trends, questions and potential solutions, schetsen Erisman en zijn co-auteurs de oorzaken, gevolgen én mogelijke oplossingen voor de stikstofproblematiek. Er is een toenemend besef dat de intensivering van de landbouw en het nog altijd toenemende gebruik van fossiele brandstoffen ook via de productie van stikstofverbindingen veel schade aan milieu en klimaat toebrengen. De productie van stikstofverbindingen (‘reactieve stikstof’) is sinds 1970 bijvoorbeeld met 120% toegenomen. Erisman: “Dat is echt een bedreiging voor ons ecosysteem en de gezondheid van de complete wereldbevolking. Gevolgen zijn onder andere aantasting van de menselijke gezondheid door de vorming van stikstofoxiden, fijn stof en ozon, schade aan de natuur, achteruitgang van de biodiversiteit, verzuring en vermesting van ecosystemen, aantasting van de grondwaterkwaliteit, algenplagen in de zee, verandering van het klimaat en aantasting van de ozonlaag.”

Mogelijke oplossingen die Erisman in het Science-artikel noemt, zijn onder andere de beperking van de uitstoot van stikstofoxide (NOx). Stikstofoxide komt vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen en kan met bestaande technologie uit rookgassen worden verwijderd of via energiebesparing en/of gebruik van duurzame energie zelfs vermeden worden. Ook een efficiënter gebruik van (kunst)mest in de teelt van gewassen kan een belangrijke bijdrage leveren; daarvoor zijn vele beproefde managementmaatregelen beschikbaar.

Task Force
De eerste bijeenkomst van de nieuw opgerichte Task Force on Reactive Nitrogen (TFRN) vind van 21 tot 23 mei plaats in het Wageningen International Conference Centre (WICC). Dit is een eerste mogelijkheid om beleid te ontwikkelen dat de stikstofproblematiek in Europa voortvarend aanpakt. Erisman is als voorzitter van twee grote Europese netwerkprojecten (COST 729 en Nitrogen in Europe) de drijvende kracht achter de oprichting van de Task Force, die in 2009 met de resultaten van een Europa-brede assessment van de stikstofproblematiek zal komen.

Dr. Jan Willem Erisman is unitmanager Biomassa, Kolen en Milieuonderzoek (BKM) van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN): +31 224-56 4155 of email erisman@remove-this.ecn.nl