NASA: wereldwijde studie luchtkwaliteit

Een team van NASA-wetenschappers heeft veranderingen in de wereldwijde luchtkwaliteit onderzocht tussen 2005 en 2014. Een van de gassen die gemeten werd is stikstofdioxide, een belangrijk bestanddeel in luchtvervuiling. De Verenigde Staten en Europa verminderden hun uitstoot van stikstofdioxide tot wel 50%

Door Malou ten Have

Opvallende veranderingen

  • De grootste vervuilers, de Verenigde Staten en Europa, hebben de grootste verandering geboekt op het gebied van NO2 uitstoot. De Verenigde Staten zag verminderingen van 20 tot 50%, Europa tot 50%.

Stikstofdioxide

Stikstofdioxide (NO2) is een geelbruin gas dat uitgestoten wordt door auto’s, energiecentrales en fabrieken. Het gas kan snel worden omgezet in laaghangende ozon, een van de grootste bestanddelen in stedelijke smog.

  • De snelst groeiende industriële economie, China, zag een toename in NO2 tussen 2005 en 2014 van 20 tot 50%, voornamelijk in de Noord-Chinese vlakte. Steenkool heeft China sterke economische groei opgeleverd, maar ten koste van de luchtkwaliteit. Drie grote stedelijke gebieden, rondom Beijing, Shanghai en Hong Kong, zagen wel verbeteringen, tot 40%. Deze steden hebben de afgelopen jaren gewerkt aan ambitieuze maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren.
  • Zuid-Afrika heeft de slechtste luchtkwaliteit van het zuidelijk halfrond, vooral rond de steden Johannesburg en Pretoria. Eerdere onderzoeken zagen contrasterende veranderingen in Zuid-Afrika, dit gebied was een mysterie. Door de hoge resolutie kon het NASA-team het mysterie nu wel oplossen. In de steden verminderde de concentratie NO2 door nieuwere, schonere auto’s. Buiten de steden zorgden acht grote energiecentrales voor minder uitstoot, maar nam de uitstoot toe in de mijnbouw en industrie.
  • In het Midden-Oosten hebben ook veel veranderingen plaatsgevonden. Steden als Iran, Irak en Koeweit zijn meer NO2 gaan uitstoten, waarschijnlijk ten gevolge van economische groei. In Syrië is de uitstoot sinds 2011 verminderd. De burgeroorlog verstoorde hier de economie en miljoenen mensen zijn gevlucht. Buurlanden en regio’s die te maken kregen met grote vluchtelingenstromen zagen dan ook de NO2 uitstoot toenemen.

Geen willekeurig patroon

Het onderzoeksteam analyseerde jaarlijkse verandering in NO2 over de hele wereld met behulp van hoge resolutie satellietkaarten. Het Nederlands-Fins monitoringsinstrument OMI verzamelde data van verschillende luchtvervuilende gassen, waaronder stikstofdioxide, vanuit de NASA-satelliet Aura. Een interactieve kaart laat de globale veranderingen zien in NO2 tussen 2005 en 2014.
Om deze veranderingen te verklaren, vergeleken de wetenschappers de satelliet data met genomen maatregelen om uitstoot te beperken, het bruto nationaal product van landen en stedelijke groei. Bryan Duncan, wetenschapper bij NASA en leider van het onderzoeksteam, zegt dat de veranderingen in luchtkwaliteitspatronen niet willekeurig zijn. ‘’Als overheden besluiten ergens iets te gaan bouwen of maatregelen nemen om vervuilende stoffen te reguleren, zie je dit terug in de data.’’ Allerlei maatschappelijke, sociale en economische veranderingen zijn terug te zien in de data. De data heeft een erg hoge resolutie wat het mogelijk maakt om in groot detail in te zoomen op gebieden. Zoals gebieden binnen steden en zelfs individuele energiecentrales.

Grote verbeteringen in Europa

In veel Europese steden is het NO2 niveau sterk gedaald. Dit komt voornamelijk door strengere eisen voor de uitstoot van voertuigen. Sterkste verminderingen (45-55%) vinden plaats in de grote steden van Spanje, Portugal en Griekenland. Deze veranderingen zijn deels te verklaren door de economische recessie die in 2008 begon. Grote afnames in de concentratie van NO2 vonden ook plaats in andere grote steden en stedelijke gebieden, zoals Parijs, Londen, Moskou, steden in Nederland en België, de Povlakte in Italië en het Ruhrgebied in Duitsland. In Nederland verminderde de concentratie NO2 met 16,2%. Dit is te danken aan strengere maatregelen voor de uitstoot van auto’s, fabrieken en kolencentrales.

Bronnen

Foto bovenaan: Marcin Rybarczyk
Beeld in tekst: NASA's Goddard Space Flight Center

9 februari 2016