Opwarming ook last voor koudbloedige dieren

Niet alleen ijsberen en pinguïns hebben last van het broeikaseffect, maar ook kikkers, hagedissen en insecten. De opwarming is in de tropen minder goed merkbaar dan op de polen, maar heeft desondanks een grote invloed op koudbloedige dieren in tropisch gebied, zo blijkt uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in Nature.

Zelfs een kleine temperatuursverhoging heeft impact op koudbloedigen als insectensoorten, hagedissen, padden en salamanders, blijkt uit het onderzoek. De tropen zijn sinds 1980 0,5 graden celcius warmer geworden, een derde van de verhoging van 1,5 graden celcius op de Noordpool. De onderzoekers geven aan dat die relatief kleine opwarming in de tropen abnormaal grote invloeden heeft op koudbloedige dieren die daar leven. "De meeste dieren in de tropen hebben te maken met een kleine variatie in temperatuur. Hun lichaam kan maar een kleine temperatuursschommeling tolereren", zegt hoofdauteur Michael Dillon, ecoloog op het gebied van stofwisseling bij levende organismen.

Koudbloedige dieren, zoals hagedissen, kikkers, padden, salamanders en insectensoorten vertrouwen op de omgeving om hun lichaamstemperatuur te reguleren ze koesteren in de zon om op te warmen of zoeken schaduw om af te koelen. Als hun omgeving opwarmt, gaat ook de snelheid van de stofwisseling (verbranding) van de dieren omhoog. Dat komt er op neer dat ze meer voedsel, zuurstof en water nodig hebben om te overleven en zich voort te planten.

"De aanname was dat de invloed [van klimaatverandering] voor soorten het grootst zou zijn op de plekken waar de temperatuur het meest verandert," zegt Dillon. Dat blijkt onjuist. Dillon en zijn collega's baseren hun onderzoek op klimaatgegevens tussen 1961 en 2009 en kwamen daarmee op een schatting hoe klimaatverandering de stofwisseling van koudbloedige dieren beïnvloedt.

Of dat een zegen of vloek is, is volgens de onderzoekers niet duidelijk. Als de stofwisseling van een dier sneller gaat, heeft het meer voedsel en water nodig om energie voor groei en voortplanting te produceren. Maar voedsel en water zijn niet altijd voor handen. "Als voedingsmiddelen onbeperkt voor handen zijn, zou je kunnen zeggen dat deze verhoogde stofwisseling leidt tot meer voortplanting", laat Dillon weten. "Als voedingsmiddelen beperkt zijn, loopt de soort tegen zijn grenzen op." Dat betekent dat twee verschillende soorten uit hetzelfde ecosysteem een verschillende reactie op een temperatuursverhoging kunnen laten zien.

"Als we alleen naar temperatuurspatronen kijken, zijn we geneigd de tropen te negeren. Daar zijn de temperatuursveranderingen immers niet zo groot. Maar hoewel de verandering niet groot is, kan de opwarming in de tropen een heel grote invloed op organismen hebben."